AY HAKKINDA GENİŞ BİLGİ

UYDUMUZ =AY

Ay, Dünya’nın tek doğal uydusudur ve bazı özellikleri nedeniyle Güneş sisteminin değişik bir üyesidir. 3.476 km’lik çapıyla Dünya’nın dörtte biri büyüklüğündedir ve 81,3 kat daha hafiftir. Güneş sisteminde Ay’dan hem daha büyük, hem de daha ağır uydular bulunmasına karşın, Pluton’un yeni keşfedilen uydusu dışında hiçbiri, uydusu oldukları gezegenlerden yoğunluk ve hacim bakımından fazla farklı değildir. Dünya-Ay sistemi tam anlamıyla çift gezegen oluşturmaktadır.


Güneş tutulması [değiştir] Ay
Dünya'dan görüldüğü haliyle Ay

Yörüngesel Özellikleri
Yarı büyük eksen 384,399 km
(0.00257 AU)
Enberi 363,104 km
(0.0024 AU)
Enöte 405,696 km
(0.0027 AU)
Dışmerkezlik 0.0549
Dolanma Süresi 27.321582 gün
(27 gün 7 saat 43.1 dakika)
Kavuşum Süresi 29.530588 gün
(29 gün 12 saat 44.0 dakika)
Ortalama Yörünge Hızı 1.022 km/s
En Yüksek Yörünge Hızı 1.082 km/s
En Düşük Yörünge Hızı 0.968 km/s
Yörünge Eğikliği 18.29° - 28.58°
Yer Ekvatoru'na
5.145° to Tutulum Düzlemine
Uydusu Olduğu Cisim Yeryüzü
Fiziksel Özellikleri
Ortalama Çap
Ortalama Yarıçap 3,474.13 km(0.273 x Yer)
1,737.06 km(0.273 x Yer)
Ekvatoral Çap
Ekvatoral Yarıçap 3,476.28 km(0.273 x Yer)
1,738.14 km(0.273 x Yer)
Kutuplar Arası Çap
Kutuplar Arası Yarıçap 3,471.94 km (0.273 x Yer)
1,735.97 km (0.273 x Yer)
Basıklık 0.00125
Yüzey Alanı 3.793×107 km²
(0.074 x Dünya)
Hacim 2.1958×1010 km³
(0.020 x Dünya)
Kütle 7.3477×1022 kg
(0.0123 x Dünya)
Ortalama Yoğunluk 3,346.4 kg/m3
Ekvatorda Yerçekimi 1.622 m/s2
(0.1654 g)
Ekvatorda Kurtulma Hızı 2.38 km/s
Eksen Eğikliği 6.688°
Beyazlık 0.12
Büyüklük (kadir) -12,7
Yüzey Sıcaklığı en düşük ortalama en yüksek
40 K 250 K 396 K

Gövdesel Silikat Alaşımı (tahmini ağ.%)
SiO2 44.4 %
Al2O3 6.14 %
FeO 10.9 %
MgO 32.7 %
CaO 4.6 %
Na2O 0.092 %
K2O 0.01 %
Cr2O3 0.61 %
MnO 0.15 %
TiO2 0.31 %
Atmosfer Özellikleri
Atmosfer Yoğunluğu 107 partikül cm-3 (day)
105 partikül cm-3 (night)
Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir. Tutulmanın olabilmesi için, Ay'ın, Dünya etrafındaki yörüngesiyle Dünyanın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya bu noktalar civarında (Yeniay safhasında) bulunması gerekir.

Bilindiği üzere bir yıl içerisinde Ay, Dünya etrafında 12 kez dolanır. Dolayısıyla, eğer Ayın yörünge düzlemi Dünya’nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir. Ayın yörünge düzlemi ile Dünya’nınki arasında yaklaşık 5° 9’ lık bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ayın Dünya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşması engellenmiş olur. Nitekim bir yılda en az iki, en çok beş Güneş tutulması meydana gelir...


Ay Tutulması [değiştir]
Ay Dünya etrafındaki yörüngesini tamamlarken, Dünyanın Güneş ve Ay arasında kalmasına neden olabilir. Bu durumda Ay yüzeyine düşen Güneş ışınları Dünya tarafından engellenmiş olur. Karanlıkta kalan ay kısa süreli de olsa dünyadan gözlenemez bu olaya ay tutulması adı verilir. Bulutsuz bir gecede çıplak gözle rahatlıkla fark edilebilen bu olay, güneş tutulmasına göre, dünya yüzeyinde daha geniş bir alandan gözlenebilir. Ay tutulmasının dünya yüzeyinden gözlenebildiği alan dünyanın yarısından 24º kadar fazladır.


Ay Araştırmaları [değiştir]
Ay'a İnen Uzay Araçları

Uzay Aracının Adı Fırlatılış Tarihi Bilgi
Luna 2 12 Eylül 1959 Ay yüzeyine iniş yapan ilk araç (Çarparak inebilmiştir.)
Ranger 7 28 Temmuz 1964 Ay'dan görüntü alan ilk araç
Ranger 8 17 Şubat 1965 Ay'dan görüntü aldı
Ranger 9 21 Mart 1965 Ay yüzeyinin dağlık bölgeleri görüntülendi
Luna 9 31 Ocak 1966 Ay'a yumuşak iniş yapan ilk araç, görüntüler aldı.
Surveyor 1 30 Mayıs 1966 Ay'a yumuşak iniş yapan ilk ABD aracı, görüntüler aldı.
Luna 13 21 Aralık 1966 Ay toprağının sertliğinin incelenmesi
Surveyor 3 17 Nisan 1967 Ay yüzeyinde ilk kez çukur kazıldı
Surveyor 5 8 Eylül 1967 Ay denizlerinin toprağı ilk kez incelendi
Surveyor 6 7 Kasım 1967 Aynı görev
Surveyor 7 7 Ocak 1968 Ay'daki dağlık bölgelere yumuşak iniş yapan ilk araç
Apollo 11 16 Temmuz1969 Ay'a insanlı ilk iniş (Sessizlik Denizi'ne inildi)
Apollo 12 14 Kasım 1969 İnsansız bir uzay aracının (Surveyor 3) yakınına insanlı ilk iniş
Luna 16 12 Eylül 1970 Ay'dan toprak örnekleri getiren ilk araç
Luna 17 10 Kasım 1970 Ay'a bir taşıt (Lunahod 1) indiren insansız ilk araç
Apollo 14 31 Ocak 1971 Ay'da dağlık bölgeye (Fra Mauro) insanlı ilk iniş
Apollo 15 26 Temmuz 1971 Ay yüzeyinde taşıtın ilk kez kullanılması
Luna 20 14 Şubat 1972 Ay'ın dağlık bölgelerinden toprak örnekleri alındı
Apollo 16 16 Nisan 1972 Ay'ın dağlık bölgelerinde ilk kez taşıtın kullanılması
Apollo 17 7 Aralık 1972 Aynı görev
Luna 21 8 Ocak 1973 Luna 20 ile aynı görev
Luna 24 9 Ağustos 1976 Luna 20 ile aynı görev