Türk sineması tarihi 1971-1980

Türk Sinema Tarihi1971-1980


1971-1980
Türk Sinema Tarihi
1971

Film sayısı gene giderek tırmanıyor. Bu kez tam 265 film çekildi. Arzu Okay, Tarık Akan ve Murat Soydan sinemanın yeni oyuncuları. Oyuncu Lale Oraloğlu ve Fikret Hakan, yönetmenliğe soyundular. Metin Erksan, Emel Sayın'lı Makber, Feride ve Hicran gibi filmlerle tür değiştirerek tüm ustalığını gizli bir "arabesk"e teslim etti. Ancak içerik yönünden, yani seçtiği konularda büyük bir gerileme kaydederken, usta sinema anlatımında bir şey yitirmedi. Lütfi Akad da "şarkılar" modasına uyup Zeki Müren'le Rüya Gibi'yi, Orhan Gencebay'la Bir Teselli Ver'i yönetti. Ne var ki ilk arabesk eğilimli filmlerden biri olan Bir Teselli Ver her yönden Akad için büyük bir "fiyasko" oldu.

Süreyya Duru'nun Keloğlan adlı masal türündeki filmi, tüm bölgelerde beklenmedik bir "gişe hasılatı" elde etti.

Yılmaz Güney, Ağıt'la destansı sinemasını geliştirirken Acı'yla, özelliklede Umutsuzlar'la şiirli ve olgun bir anlatım biçimi ortaya koydu. Bir kaçakçı çetesinin öyküsü üzerine kurulan ve bir tragedya boyutlarına ulaşan Ağıt, Venedik Film Şenliği'nde elemeyi kazanıp 10 film arasına girmeyi başarır. Baba ise yaygın bir seyirci kesimine inip yılın "büyük iş" yapan filmi olur.

3. Adana Film Festivali sonuçları:
En iyi film: Ağıt (Yılmaz Güney)
En iyi 2.film: Acı (Yılmaz Güney)
En iyi 3.film: Umutsuzlar (Yılmaz Güney)
En iyi yönetmen: Yılmaz Güney
En iyi senaryo: Yılmaz Güney (Ağıt)
En iyi görüntü yönetmeni: Gani Turanlı (Acı, Ağıt, Umutsuzlar)
En iyi film müziği:Metin Bükey (Acı)
En iyi kadın oyuncu: Fatma Girik (Acı)
En iyi erkek oyuncu: Yılmaz Güney (Ağıt)
En iyi yardımcı erkek oyuncu: Süleyman Turan (Yarın Son Gün)
En iyi stüdyo: Lale ve Ören Ayrıca Aliye Rona, sinemaya hizmetleri nedeniyle jüri özel ödülü aldı.

8. Antalya Film Festivali sonuçları şöyle oldu:
En iyi film: Ankara Ekspresi (Muzaffer Aslan)
En iyi 2.film:Öleceksek Ölelim (Orhan Elmas)
En iyi 3.film: Pamuk Prenses ve 7 Cüceler (Ertem Göreç)
En iyi yönetmen: Muzaffer Aslan (Ankara Ekspresi)
En iyi senaryo: Bülent Oran (Ankara Ekspresi)
En iyi görüntü yönetmeni: Cengiz Tacer (Ankara Ekspresi)
En iyi kadın oyuncu: Filiz Akın (Ankara Ekspresi)
En iyi erkek oyuncu: Fikret Hakan (Hasret)
En iyi yardımcı kadın oyuncu: Suna Selen (Pamuk Prenses)
En iyi yardımcı erkek oyuncu: Sadri Alışık (Afacan Küçük Serseri) . En iyi çocuk oyuncu: Menderes Utku (Afacan)
En iyi kısa metrajlı film: Hasret (Behlül Dal)

Gene bu yıl Milano Çocuk Filmleri Festivali'nde Afacan Küçük Serseri (Ülkü Erakalın) birincilik ödülü aldı.

1972

Bir yıllık süre içinde 299 filmle, Türk sinema tarihinin en büyük rekoru kırıldı. Bu arada renkli film yapımı da 185'le, siyah-beyaz çalışmaları geride bıraktı.

Yeni oyuncu Serdar Gökhan. Oyuncu Türkân Şoray, Dönüş'le ilk yönetmenlik denemesinde başarılı oldu. Metin Erksan'ın Keloğlan Can Kız adlı filmi ise sinema gişelerinde bekleneni vermedi, bu açıdan "fiyasko"yla sonuçlandı. "Milli sinema"nın kuramcısı Yücel Çakmaklı, İslami düşünceyi Çile ve Zehra'yla sürdürdü. Melih Gülgen, Parçala Behçet'le seks ve avantür filmlerine yeni bir yol açtı. Aşırı şiddet sahneleriyle dolu bu tür filmlerin oyuncusu da Behçet Naçar'dı.

Atıf Yılmaz Utanç'la toplumun ezildiği kadın sorununa yaklaştı. Lütfi Ö. Akad, Irmak ve Gökçe Çiçek'le eski törelerin, geleneklerin altını çizen çalışmalar yaptı. Her iki film de yeni atılımların 1972 yılındaki ilk örneklerini oluşturdu. Yılmaz Duru, İnce Cumali'den sonra en başarılı filmini ortaya koydu. Bu, Kara Doğan'dı.

9. Antalya Film Festivali sonuçları:
En iyi film: Zulüm (Atıf Yılmaz)
En iyi 2.film: Sev Kardeşim (Ertem Eğilmez)
En iyi 3.film: Üvey Ana (Ülkü Erakalın)
En iyi yönetmen:Atıf Yılmaz (Zulüm)
En iyi senaryocu: Sadık Şendil (Sev Kardeşim)
En iyi görüntü yönetmeni: Cengiz Tacer (Zulüm)
En iyi kadın oyuncu: Zeynep Aksu (Üvey Ana)
En iyi erkek oyuncu: Murat Soydan (Üvey Ana)
En iyi yardımcı kadın oyuncu: Fatma Karanfil (Üvey Ana)
En iyi yardımcı erkek oyuncu: Süleyman Turan (Güllü)
En iyi kadın karakter oyucusu: Şükriye Atav (Emine)
En iyi erkek karakter oyuncusu: Münir Özkul (Sev Kardeşim)

4. Adana Film Festivali:
En iyi film: Kara Doğan (Yılmaz Duru)
En iyi 2.film: Yaralı Kurt (Lütfi Ö. Akad)
En iyi 3.film: Irmak (Lütfi Ö. Akad)
En iyi yönetmen: Yılmaz Duru (Kara Doğan)
En iyi senaryocu: Sabah Duru (Kara Doğan)
En iyi görüntü yönetmeni: Ali Uğur (Kara Doğan)
En iyi kadın oyuncu: Hülya Koçyiğit (Zehra)
En iyi erkek oyuncu: Cüneyt Arkın (Yaralı Kurt)
En iyi yardımcı kadın oyuncu: Muhterem Nur (Kara Gün)
En iyi yardımcı erkek oyuncu: Osman Alyanak (Irmak)

1973

209 film çevrildi. Siyah-beyaz film sayısı ise bu yıl 30'a düştü. Çifte Rabialar'la dinsel filmler gene yeni bir tırmanışa geçti.

Türkan Şoray, ikinci yönetmenlik denemesi Azap'la büyük bir başarısızlığa uğradı. Safa Önal Umut Dünyası, Ertem Eğilmez Canım Kardeşim'le küçük insanların dünyalarını insancıl bir yaklaşım içinde verip kendi çizgilerini aştılar. Lütfi Ö. Akad, önce Gelin ve sonra da Düğün'le iç-göç olayına yeni bakış açıları getiriyordu.

Akad'ın Gelin'i 2. Uluslararası Tahran Film Şenliği'nde 72 filmlik ön elemeyi kazanıp yarışmaya girmeyi başardı. Ve Paris'te "Yılmaz Güney Haftası" düzenlendi. Dönüş (Türkan Şoray), Moskova Film Şenliği'ne katıldı.

10. Antalya Film Festivali yapıldı:
En iyi film: Hayat mı Bu (Orhan Aksoy)
En iyi 2. film: Dinmeyen Sızı (Nejat Saydam)
En iyi 3. film: Suçlu (Mehmet Dinler)
En iyi yönetmen: Nejat Saydam (Dinmeyen Sızı)
En iyi senaryo: Hamdi Değirmencioğlu (Hayat mı Bu)
En iyi görüntü yönetmeni: Melih Sertesen (Dinmeyen Sızı)
En iyi kadın oyuncu: Hülya Koçyiğit (Tanrı Misafiri)
En iyi erkek oyuncu: Tarık Akan (Suçlu)
En iyi yardımcı kadın oyuncu: Semra Sar (Hayat mı Bu)
En iyi yardımcı erkek oyuncu: Yıldırım Önal (Dinmeyen Sızı)
En iyi çocuk oyuncu: Menderes Utku (Afacan Harika Çocuk)
En iyi stüdyo: Acar Film (Dinmeyen Sızı)
En iyi kısa metrajlı film: Yuva Hasreti (Behlül Dal)

5. Adana Film Festivali sonuçları ise şöyle oldu:
En iyi film: Gelin (Lütfi Ö. Akad)
En iyi 2. film: Canım Kardeşim (Lütfi Ö. Akad)
En iyi 3. film: Mahpus (Nejat Saydam)
En iyi yönetmen: Ertem Eğilmez (Canım Kardeşim)
En iyi görüntü yönetmeni: Erdoğan Engin (Canım Kardeşim)
En iyi müzik: Cahit Oben (Canım Kardeşim)
En iyi kadın oyuncu: Türkan Şoray (Mahpus)
En iyi erkek oyuncu: Kadir İnanır (Utanç)
En iyi yardımcı kadın oyuncu: Ülkü Ülker (Utanç), Nazan Adalı (Gelin)
En iyi yardımcı erkek oyuncu: Kamuran Usluer (Gelin)
En iyi stüdyo: Ören Film

1974

189 film çevrildi. Siyah-beyaz film sayısı 6'da kaldı. Yeni yönetmenler Ömer Kavur'la Tunç Okan, yeni oyuncu ise Gülşen Bubikoğlu ve Kemal Sunal.

Türk Sinemasında sendikalaşma faaliyetleri başladı. Nazif Taştepe'nin başkanlığını yaptığı Türk İşçileri Sendikası'na Film-Sen (Türkiye Film Emekçileri Sendikası) katıldı. Başkanı da Şerif Gören'di.

Oksal Pekmezoğlu, Lando Buzzanhca'lı İtalyan komedi filmlerinden uyarladığı Beş Tavuk Bir Horoz'la yeni bir moda başlattı. Ve bu "seks komedileri modası" Türk sinemasındaki bunalımı iyice körükledi.

Avantür filmlerle ün yapan oyuncu Tunç Okan, ilk yönetmenlik denemesini İsveç'te gerçekleştirdi. Ve son derece başarılı bir film ortaya koydu. Yurt dışına kaçak girip yabancılaşan Türk işçilerini gerçekçi gözlemlere dayanarak öykülerini bir kara mizah diliyle aktardı Otobus'le. Yılın en başarılı filmlerinden biri de Şerif Gören'den geldi. Yılmaz Güney'in senaryosu üzerine kurulan Endişe pamuk işçilerinin işverenle olan çatışmalarını, sömürülmelerini ve bir kan davasını görüntüledi. Gene bir ilk film olan Yatık Emine'yle Ömer Kavur, I. Dünya Savaşı döneminde sürgündeki bir fahişenin öyküsünü anlattı.

Lütfi Ö. Akad, Düğün ve Gelin'i izleyen "iç göç üçlemesi"nin sonuncusu olan Diyet'i çekti. Yıllardan beri önceki çalışmalarıyla sıradanlığı bir türlü aşamayan Süreyya Duru, Bedrana'yla sinema serüveninin "ilk büyük çıkış"ını yaptı. Bedrana usta işi bir film oldu. Yılmaz Güney'in tutuklanması nedeniyle yarım bırakmak zorunda kaldığı Zavallılar'ı ustası Atıf Yılmaz tamamladı. Ve bu "İki yönetmenli film", aksamayan bir anlatım içinde şaşırtıcı bir dil bütünlüğüne, ortak bir başarıya ulaştı.

Bu ara Yılmaz Güney, Umut'tan sonra Arkadaş'la yeni bir dönem daha açıyordu Türk sinemasında. 1974 Türkeye'sinin genel panoraması içinde toplumsal çelişkileri olgun ve usta bir sinema diliyle yansıtılan Arkadaş; değil yılın, giderek yılların filmi olmayı

başarırken, her türlü "tartışmaya açık" olsa da tüm sıcaklığı ve tazeliğiyle Türk sinemasındaki yerini koruyacaktı.

Ayrıca Arkadaş, ticari açıdan, yabancı film gösteren sinemalarda (Yeni Melek, Reks, Şafak, Güneş) büyük bir başarı sağladı. Böylece de İstanbul bölgesinde bugüne kadar en çok iş yapan (1.200.000 TL brüt gelir) film durumuna geliyordu.

güzel paylaşımm